Sunday, February 7, 2010
ပထမျမန္မာဘာသာေဗဒပညာရွင္ ေဒါက္တာေဖေမာင္တင္
၂၄-၇-၁၉၁၂ ရက္ေန႔ အသက္ ၂၄ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္၏ ပထမဦးဆံုး ျမန္မာပါေမာကၡအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံခဲ့ရသည့္ ပါဠိႏွင့္ အေရွ႕တိုင္းဘာသာစကားပညာရွင္ ဦးေဖေမာင္တင္သည္ ၄-၉-၁၉၂၀ ရက္ေန႔၌ အဂၤလန္သို႔ ပညာေတာ္သင္သြားေရာက္သည္။
ေအာက္စဖို႔တကၠသိုလ္၊ အက္ဇီတာေကာလိပ္၌ အေရွ႕တိုင္းဘာသာစကားမ်ားႏွင့္ ဘာသာေဗဒပညာတို႔ကို သင္ယူျပီး၊ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္၌ စာေပ၀ိဇၨာ(ဘီလစ္)ဘဲြ႕ရသည္။
သဒၵေဗဒပညာရွင္ မစၥစ္အီးအမ္စ္ထေရာင္းႏွင့္တဲြဖက္၍ ျမန္မာဘာသာစကားသံမ်ားကို
သိပၸံနည္းက် သရုပ္ေဖာ္ျပသည့္ A Burmese phonetic reader ကို ျပဳစုခဲ့ျပီး၊
ယင္းကို လန္ဒန္တကၠသိုလ္မွ ၁၉၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ရာ
ပထမဆံုး “ျမန္မာသဒၵေဗဒဖတ္စာ” အျဖစ္ မွတ္တမ္း၀င္ခဲ့သည္။
၁၉-၆-၁၉၃၇ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၏
ပထမဆံုးျမန္မာေက်ာင္းအုပ္ၾကီးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရသည္။
ရန္ကုန္တကၠသုိလ္မွ ထုတ္ေ၀ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသုေတသနအသင္းဂ်ာနယ္တြင္
ျမန္မာ၊ မြန္၊ ပါဠိ စသည္တို႔ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ သုေတသနစာတမ္းမ်ားကို ေရးသားခဲ့သည္။
၁၉၃၈-၄၁ ခုႏွစ္မ်ားႏွင့္ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္တို႔တြင္
ျမန္မာႏိုင္ငံသုေတသနအသင္း ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့သည္။
၁၉၄၇-၄၈ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ သက္ၾကီးတကၠသိုလ္၏
ပထမဆံုးေက်ာင္းအုပ္ၾကီးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္းခံရသည္။
၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာဘာသာစကား၏ ၀ါက်ဖဲြ႕ပံုကို စနစ္တက်တင္ျပထားသည့္
ဆရာၾကီး၏ “ျမန္မာ၀ါက်ဖဲြ႕ထံုးက်မ္း”ကို ဘာသာျပန္စာေပအသင္းက
ပံုႏိွပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။
၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါရဂူဘဲြ႕ (L.L.D) ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။
၁၉၅၅ ခုႏွစ္တြင္ အထက္တန္းေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္
“ေက်ာင္းသံုးျမန္မာသဒၵါ”ႏွင့္ “အလယ္တန္းျမန္မာသဒၵါ” တို႔ကို
ဘာသာျပန္စာေပအသင္းက ဆက္လက္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။
၁၉၅၇ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုးဘာသာေဗဒက်မ္းအျဖစ္
ကမၸည္းထိုးအပ္သည့္ ဆရာၾကီး၏ “ဘာသာေလာကက်မ္း” ကို
ဘာသာျပန္စာေပအသင္းက ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။
ကမၻာေပၚရိွဘာသာစကားအသီးသီး၏ ဘာသာမ်ိဳးရိုးႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရိွ
ဘာသာစကားအသီးသီးတို႔၏ ဆက္စပ္ပံုကို သရုပ္ေဖာ္ဘာသာေဗဒ၊ အႏိႈင္းဘာသာေဗဒ၊ သမိုင္းဘာသာေဗဒအေျခခံျဖင့္ ရွင္းျပထားသည့္က်မ္းျဖစ္သည္။
၅-၁၀-၁၉၅၇ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ ခ်ီကာဂိုတကၠသိုလ္သို႔ သြားေရာက္ကာ
၂-၁-၁၉၅၉ ခုႏွစ္အထိ ခရစ္ယာန္သမၼာက်မ္းစာဌာန၌ ဗုဒၶဓမၼကို သင္ၾကားပို႔ခ်ခဲ့သည္။
ထိုတကၠသိုလ္က ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါရဂူ (Ph.D) ဘဲြ႕ ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။
၂၄-၄-၁၈၈၈ ရက္၊ အဂၤါေန႔တြင္ အင္းစိန္ျမိဳ႕၊ ေပါက္ေတာရပ္တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့ေသာ
ဆရာၾကီးသည္ ၂၂-၃-၁၉၇၃ ရက္၊ ၾကာသပေတးေန႔ နံနက္၊
အသက္ ၈၅ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
ဆရာၾကီး၏ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုး ဘာသာစကားႏွင့္
စာေပဆိုင္ရာသုေတသနလုပ္ငန္းမ်ားစြာကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့သည္။
ယင္းတို႔အနက္ ျမန္မာဘာသာေဗဒဆိုင္ရာ သုေတသနစာတမ္းႏွင့္က်မ္းမ်ားမွာလည္း
အေစာဆံုးမွတ္တိုင္မ်ားအျဖစ္ သမိုင္း၀င္ခဲ့သည္။